ص
صاعقه: الماسک، برقک
صافکاری: کپی کشی
صلیب: چلیپا
صرع: تشنج (هراتی: پرغاز) ـ
صندلی: چوکی
صندوق پست: پست بکس (انگلیسی) ـ
صندوقدار: تحویلدار
صنوبر: ناجو
صیغه: عقد موقت
ض
ضابط: درجه دار
ضرب: زیربغلی
ضربی: مُـهر، تاپه
ط
طاس: کل، بی موی
طالبی: خربزهء گرمه
طرح: نقشه، پلان
طوسی: فولادی، خاکستری
ع
عامّـه: مسلمان غیر شیعی (اصطلاح کلامی) ـ
عامی: بی سواد
عدس: نسک (هراتی: عدس) ـ
عروسی: توی (طوی) ـ
عصر: نماز دیگر
علاوه: جمع (ریاضی) ـ
علوم: ساینس
عماری: دولی
عمّامه: دستار
عمل جراحی: عملیات
عمو: کاکا
عنکبوت: جولا، جولاگک (هراتی: کلاش)ـ
غ
غایب: غیرحاضر
غوری: چاینک
غیبت: غیرحاضری
ف
فتق: چوره (هراتی: دبّه) ـ
فـِر: چوتی
فراری دادن: گریزاندن (عامیانه: گریختاندن) ـ
فراورده: پیداوار
فرغان (فرانسه- فرغون): کراچی دستی
فرم(فرانسه): فورمه، فُـرمه
فرمان ماشین: اشترنگ
فرماندار: حاکم
فرمانداری: حکومتی
فرمانده: قوماندان
فروردین: حمل ( برج) ـ
فرهنگستان: اکادمی
فسیل: فوسیل = سنگواره
فشنگ: کارتوس، مرمی
فکل: بو (پاپیون که به جای کراوات پوشند) ـ
فلفل: مُـرچ
صاعقه: الماسک، برقک
صافکاری: کپی کشی
صلیب: چلیپا
صرع: تشنج (هراتی: پرغاز) ـ
صندلی: چوکی
صندوق پست: پست بکس (انگلیسی) ـ
صندوقدار: تحویلدار
صنوبر: ناجو
صیغه: عقد موقت
ض
ضابط: درجه دار
ضرب: زیربغلی
ضربی: مُـهر، تاپه
ط
طاس: کل، بی موی
طالبی: خربزهء گرمه
طرح: نقشه، پلان
طوسی: فولادی، خاکستری
ع
عامّـه: مسلمان غیر شیعی (اصطلاح کلامی) ـ
عامی: بی سواد
عدس: نسک (هراتی: عدس) ـ
عروسی: توی (طوی) ـ
عصر: نماز دیگر
علاوه: جمع (ریاضی) ـ
علوم: ساینس
عماری: دولی
عمّامه: دستار
عمل جراحی: عملیات
عمو: کاکا
عنکبوت: جولا، جولاگک (هراتی: کلاش)ـ
غ
غایب: غیرحاضر
غوری: چاینک
غیبت: غیرحاضری
ف
فتق: چوره (هراتی: دبّه) ـ
فـِر: چوتی
فراری دادن: گریزاندن (عامیانه: گریختاندن) ـ
فراورده: پیداوار
فرغان (فرانسه- فرغون): کراچی دستی
فرم(فرانسه): فورمه، فُـرمه
فرمان ماشین: اشترنگ
فرماندار: حاکم
فرمانداری: حکومتی
فرمانده: قوماندان
فروردین: حمل ( برج) ـ
فرهنگستان: اکادمی
فسیل: فوسیل = سنگواره
فشنگ: کارتوس، مرمی
فکل: بو (پاپیون که به جای کراوات پوشند) ـ
فلفل: مُـرچ
فناتیک: متعصب
فنجان: پیاله
فندک: لایتر
فیش: برگه
فینال(فرانسه): فاینل (انگلیسی) ـ
ق
قاب: 1 . چوکات 2. غوری 3. بجول (پژول) ـ
قابلمه: دیگچه، نوعی دیگ
قاچاقی: گریزی
قارچ: سماروغ
قبراق: چالاک
قرعه: پشک
قفسه: الماری
قلقلک: قتقتک (هراتی: پاخلوچه) ـ
قلوه: گرده
قلوه سنگ: جغل، جغله
قلیان: چلم، چلیم
قلیایی: القلی
قورباغه: بقـّه
قوری: چاینک
قهوه خانه: سماواری
ک
کاپشن: کاپیشن
کاتالوگ(فرانسه): کتلاک (انگلیسی) ـ
کاتالیزور(فرانسه): کتالیست (انگلیسی) ـ
کاج: ناجو
کاچی: لیتی
کاخ سلطنتی: ارگ شاهی
کاست: کست
کاغذ سنباده: کاغذ ریگ
کالبدشکافی: تشریح
کالبدشناسی: اناتومی
کامیون(فرانسه): لاری (انگلیسی) ـ
کاناپه(فرانسه): دیوان
کبد: جگر
کبریت: گوگرد
کت(انگلیسی): کرتی
کتری: چایبر (هراتی: کتری، چایجوش) ـ
کچل: کل
کدخدا: ملک (هراتی: ارباب) ـ
کراوات(فرانسه): نکتایی (انگلیسی) ـ
کرچک: کستراییل (انگلیسی) ـ
کرسی: صندلی
کره: مسکه
کریدور(فرانسه): راهرو
کشاورز: زارع
کشاورزی: زراعت
کشک: قروت
کشو: رو َک (هراتی: خزه) ـ
کشوری: مُـلکی
کشیک: 1. نوکریوال 2. پهره، پیره
کفهء ترازو: پتهء ترازو (هراتی: پلّـ? ترازو) ـ
کلاس: صنف
کلانتر: سرمأمور
کلانتری: سرمأموریت
کلاه گیس: کلاه مویی
کلیه: گُـرده
کمد: الماری
کمک هزینه: مدد معاش
کمیسیون(فرانسه): کمیشن(انگلیسی) ـ
کنف: مـُنج
کود: پارو
کولاک: برفکویه
کیف: بکس
کیوسک (فرانسه): غرفه
گ
گاری: کراچی
گاز انبر: انبر میخکش
گازوییل(فرانسه): دیزاییل(انگلیسی) ـ
گاوصندوق: سیف (انگلیسی) ـ
گالش: کلوش (هردو فرانسه یا روسی) ـ
گذرنامه: پاسپورت
گزارش: راپور
گراور(فرانسه): کلیشه (انگلیسی) ـ
گراورسازی: زنکوگرافی (انگلیسی) ـ
گربه: پشـَک
گردو: چارمغز
گزارشگر: راپورتر(انگلیسی) ـ
گل محمدی: گل گلاب
گواتر(فرانسه): جاغور (هراتی: غمباد) ـ
گواهی: تصدیق
گواهینامه: شهادتنامه
گواهینامهء رانندگی: لایسنس (انگلیسی) ـ
گوجه فرنگی: بادمجان رومی
گونی: بوجی (هراتی: گونی) ـ
گوینده: نطاق، انانسر(انگلیسی)ـ
فنجان: پیاله
فندک: لایتر
فیش: برگه
فینال(فرانسه): فاینل (انگلیسی) ـ
ق
قاب: 1 . چوکات 2. غوری 3. بجول (پژول) ـ
قابلمه: دیگچه، نوعی دیگ
قاچاقی: گریزی
قارچ: سماروغ
قبراق: چالاک
قرعه: پشک
قفسه: الماری
قلقلک: قتقتک (هراتی: پاخلوچه) ـ
قلوه: گرده
قلوه سنگ: جغل، جغله
قلیان: چلم، چلیم
قلیایی: القلی
قورباغه: بقـّه
قوری: چاینک
قهوه خانه: سماواری
ک
کاپشن: کاپیشن
کاتالوگ(فرانسه): کتلاک (انگلیسی) ـ
کاتالیزور(فرانسه): کتالیست (انگلیسی) ـ
کاج: ناجو
کاچی: لیتی
کاخ سلطنتی: ارگ شاهی
کاست: کست
کاغذ سنباده: کاغذ ریگ
کالبدشکافی: تشریح
کالبدشناسی: اناتومی
کامیون(فرانسه): لاری (انگلیسی) ـ
کاناپه(فرانسه): دیوان
کبد: جگر
کبریت: گوگرد
کت(انگلیسی): کرتی
کتری: چایبر (هراتی: کتری، چایجوش) ـ
کچل: کل
کدخدا: ملک (هراتی: ارباب) ـ
کراوات(فرانسه): نکتایی (انگلیسی) ـ
کرچک: کستراییل (انگلیسی) ـ
کرسی: صندلی
کره: مسکه
کریدور(فرانسه): راهرو
کشاورز: زارع
کشاورزی: زراعت
کشک: قروت
کشو: رو َک (هراتی: خزه) ـ
کشوری: مُـلکی
کشیک: 1. نوکریوال 2. پهره، پیره
کفهء ترازو: پتهء ترازو (هراتی: پلّـ? ترازو) ـ
کلاس: صنف
کلانتر: سرمأمور
کلانتری: سرمأموریت
کلاه گیس: کلاه مویی
کلیه: گُـرده
کمد: الماری
کمک هزینه: مدد معاش
کمیسیون(فرانسه): کمیشن(انگلیسی) ـ
کنف: مـُنج
کود: پارو
کولاک: برفکویه
کیف: بکس
کیوسک (فرانسه): غرفه
گ
گاری: کراچی
گاز انبر: انبر میخکش
گازوییل(فرانسه): دیزاییل(انگلیسی) ـ
گاوصندوق: سیف (انگلیسی) ـ
گالش: کلوش (هردو فرانسه یا روسی) ـ
گذرنامه: پاسپورت
گزارش: راپور
گراور(فرانسه): کلیشه (انگلیسی) ـ
گراورسازی: زنکوگرافی (انگلیسی) ـ
گربه: پشـَک
گردو: چارمغز
گزارشگر: راپورتر(انگلیسی) ـ
گل محمدی: گل گلاب
گواتر(فرانسه): جاغور (هراتی: غمباد) ـ
گواهی: تصدیق
گواهینامه: شهادتنامه
گواهینامهء رانندگی: لایسنس (انگلیسی) ـ
گوجه فرنگی: بادمجان رومی
گونی: بوجی (هراتی: گونی) ـ
گوینده: نطاق، انانسر(انگلیسی)ـ
گیس سفید: پیچه سفید
گیومه(فرانسه): ناخنه، هلالین، مزدوج، پرانتز
گیومه(فرانسه): ناخنه، هلالین، مزدوج، پرانتز
کلمات کلیدی: